بسیج و فرهنگ بسیجی درنگاه مقام معظم رهبری

بسیج همزاد با انقلاب اسلامی و همراز آن و همگام با تحولات و رخدادهای انقلاب است، بسیج آشکارتر و معروفتر از آن است که تعریف شود. درواقع واژه ای شفافتر و دوست داشتنی تر از آن در ادبیات رایج پـیدا نمی شود تا بدان توصیف گردد، و بسیجیان شناخته شده تر از آن هستند که نیازمند معرفی باشند از این رو، با عبور از مقدمات مرسوم، به زلال بیانات ولی امر مسلمین و امامت امت می پردازیم تا سیمای بسیجیان را در نگاه مقتدای خویش به نظاره بنشینیم و دلها را بدان بسپاریم.
بدیهی است در فضای سیاسی و رسانه ای موجود و تکاپوی جریانها و نخبگان برای دستیابی به فرصت های خدمت به جامعه وتهدیدها و فرصت های پیش روی، بسیج همچنان و بدون وقفه نقش خویش را درحراست از انقلاب اسلامی، حفاظت از دستاوردهای انقلاب اسلامی، پشتیبانی از ولایت مطلقه فقیه، مقابله با تهدیدها و توطئه های گوناگون دشمنان و جذب و سازماندهی آحاد مردم ایفا می نماید و دراین مسیر با استقبال عمومی نیز مواجه می گردد و اعتماد زاید الوصف جوانان و آحاد مردم در اقشار مختلف بسیجیان را در انجام وظیفه سنگین خویش راسخ تر و ثابت قدم تر می سازد، در عین حال با بی مهری ها و چالش هایی نیز مواجه می گردد که عاشقانه آنها را تحمل می کند و چون مقتدای خویش دم فرو می بندد.
این نوشتار مسیر را از لسان مقام عظمای ولایت باز تعریف می نماید، مقام معظم رهبری فرمودند:
۱) بسیج متن ملت است:
«بسیج متن ملتی است که در مراکز نظامی واجتماعی و دینی و آموزشی حضور دارد، بسیج متن ملتی است که درسایه آموزش، سلاح به دست گرفته و در وقت نیاز کشور، همراه نیروهای مسلح بیشترین و سنگین ترین بار را بدوش می گیرد، چنانچه در دوران جنگ دیده شد» ۱
۲) بسیج تکلیف گرا و وظیفه محور است:
بسیج یعنی حضور در میدانهایی که نظام اسلامی، وظیفه انسانی و الهی و نیازهای کشور، حضور او را در آن میدانها، لازم می داند و او را به آنها فرا می خواند.»۲
۳) بسیج الگوی ملتهای دیگراست:
«بسیج یکی از برجسته ترین مسائلی است که حکمت امام بزرگوار درآن، آشکار شد و بی تردید بسیج مانند هرحرکت خردمندانه ملت ایران که بر اسلام و مبانی منطقی استوار باشد، برای ملتهای دیگر یک الگو و سرمشق خواهد بود و تبلیغات خصمانه استکبار نمی تواند مانع از الگوپذیری ملتها از انقلاب اسلامی شود.» ۳
۴) عرصه حضور بسیج، نیاز و مصالح کشور است:
«ولی امر مسلمین در مقاطع مختلف ویژگی های بسیج و مصادیق شایسته آن را مورد اشاره قرارداده و چنین توصیف می نماید «بسیجی هر یک از آحاد ملت است که در هرجایی که به حضور او نیاز هست آماده باشد» «بسیجی بودن، یعنی فعال بودن، در میدان عمل رفتن، تن به حادثه دادن، خالص بودن، برای اهداف متعالی کار کردن، سرما وگرما را تحمل می کند و از لذتهای شیرین زیر دندان هر انسان براحتی چشم می پوشد. بسیجی آرمانگرا و با اخلاص و با گذشت و در هر میدانی تن به کار بده است.»۴
۵) بسیجیان با ارزش ترین افراد جامعه هستند.
«درهر مجموعه ای که افراد آن عضو بسیج هستند، از جهت خدمت به انقلاب نسبت به دیگران برتر و مقدم ترند زیرا هرگاه خطری نظام را تهدید کند، سینه بسیجی سپر انقلاب خواهد شد. بنابراین هر کس وارد این عرصه شد، با ارزش ترین افراد جامعه است و باید به این توفیق افتخار کند. من هم افتخار می کنم که یک بسیجی باشم، بعنوان یک بسیجی، هر جا که انقلاب به وجود من نیاز داشته باشد، حاضرم خدمت کنم، همه باید به این عضویت افتخار کنیم، چون اساسی ترین کار انقلاب را بسیج انجام می دهد.» ۵
۶) بسیج یعنی حضور مقتدرانه مردم:
«بسیج به معنای حضور سازمان یافته و مقتدرانه مردم در صحنه های انقلاب و کنترل کننده اوضاع و مقابله کننده با معار ضین انقلاب است.»
۷) بسیجی یعنی آمادگی برای جهاد و فداکاری:
«آماده بودن برای فداکاری درراه خدا درجایی که خداوند متعال اراده فرموده است کار اصلی بسیج محسوب می شود و برای این منظور، نیروهای بسیجی باید دشمنان گوناگون خارجی و داخلی خود را که چهره نفاق آلودی دارند به خوبی بشناسند و مانند بنیان مستحکمی در برابر آن بایستند.»۶
۸) بسیجی مدافع اسلام و قرآن و نظام اسلامی است:
«دفاع از این نظام، اولین و مقدس ترین و واجب ترین فرائض ملت ایران است و بسیجی کسی است که سینه اش را سپر می کند و با هر وسیله ای که در اختیارش باشد، دفاع از انقلاب را بعهده می گیرد، چون درحقیقت، از اسلام و قرآن دفاع کرده است. ۷
۹) بسیجی نجات بخش است:
«بسیجی بلند همت است، خواسته های او بزرگ، درحد اعتلای کشور است، خواسته او نجات همه آحاد بشر در رفع فساد و فقر و تبعیض و بی عدالتی و سلطه دشمن است، او از اینکه زیر پرچم آمریکا یا دیگر قدرتهای بیگانه زندگی بکند و مثل حیوانات بچرد، بیزار است. برای اوفرق می کند و مهم است که چه کسی به کشور او فرمان براند، یک انسان فاسد و فاسق و فاجر و مزدور بیگانه یا بندگان صالح خدا، او به اینکه در خانه و در محیط زندگی او حکومت الله مستقر باشد یا حکومت دشمنان الله اهمیت می دهد، لذا برای اینکار می ایستد.» ۸
۱۰) سیراب کننده روح هیجان طلب جوانان:
«روح هیجان طلب جوان، اگر بنا باشد در راه سازنده، در اه ایمانی، در راه سالم، درراهی که می تواند برای کشور مفید واقع بشود، به کار بیفتد، چه سازمانی مهمتر و مطمئن تر از سازمان بسیج است.» ۹
۱۱) بسیج مایه امید و دلگرمی رهبر و ملت:
«مقام معظم رهبری با بر شمردن ویژگی های برجسته فرهنگ و تفکر بسیجی و توصیف محبت آمیز و امیدوارکننده بسیجیان در این راستا تصریح نمودند:
«بسیجیان جوان، گلهای بوستان انقلاب، نیروی حیاتبخش انقلاب و مایه امید و دلگرمی ملت و رهبر انقلابند.» ۲۱
۱۲) بسیج و حفظ فضای سالم و دفع پلیدیها از کشور:
«این توصیف ولی امر مسلمین از بسیج و بسیجیان از یکسو برای مردم احساس اطمینان می کند تا فرزندان خویش را به این شجره طیبه و مدرسه عشق و الگوی ماندگار رهنمون سازند و از سوی دیگر برای بسیجیان سرافراز وظیفه و رسالتی خطیر تعریف می کند که در اجرای آن باید عزم خویش را بیش از پیش برای هدایت گری و مصونیت بخشی به جامعه جزم نماید.
معظم له در این راستا تاکید فرمودند: «حضور مردم و بسیج حقیقی دلها و جسم ها و جان ها می تواند پشتوانه این حرکت عظیم جهانی باشد، این مسئولیت عظیم بسیج است، امروز وظیفه بسیج، حفظ فضای سالم در کشور و منزوی کردن زشتی ها و آلودگی و غفلت و ریا و نفاق و شرک است.» ۳۱
بر این اساس از آنجا که زشتی ها و پلیدی ها و نفاق محصور در عرصه خاصی نشده است بسیج وظیفه دارد با مظاهر نفاق سیاسی، فرهنگی و... و انحرافات و علائم گمراهی و غفلت مقابله نماید و در این راه فرهنگ سازی، شفاف سازی و روشنگری کارآمدترین راهبرد بسیجیان است و تاکنون نیز در مقاطع مختلف بدین رسالت مبادرت ورزیده است.
۱۳) آسیب شناسی بسیج:
بدون تردید هر حرکت مثبت و یا سازمان پویا و تاثیرگذار با چالش ها و موانعی روبرو خواهد شد، آسیب ها و آفت هایی در مسیر حرکت او پدیدار می گردد و تداوم حرکت تکاملی آن را به سوی هدف اصلی به خطر می اندازد، هنر مسئولان و اعضاء سازمان در شناسایی به موقع و هوشمندانه آسیب ها و دفع آنهاست. بسیج و بسیجیان نیز از این گردنه های هولناک باید عبور نمایند، بدیهی است راز ماندگاری بسیج، خلوص و صفای بسیجیان و فداکاری و ایثارگری آنان در عصرها و نسل های مختلف است.لذا علاوه بر تقویت نقاط مثبت و تمسک به مولفه های فرهنگ و تفکر و روحیات بسیجی می بایست مراقب آسیب ها و آفت ها نیز باشند.
مقام معظم رهبری که فرمانده کل قوا و مقتدای بسیجیان می باشد با درایت و دوراندیشی حکیمانه خویش مانند دیده بانی بصیر و هوشیار برخی از آسیب های احتمالی فراروی بسیج را گوشزد نموده و دست اندرکاران را برای توجه به چنین مقوله ای به تامل واداشته است. ولی امر مسلمین فرمودند:
«چیزی که در امر بسیج خیلی باید مورد توجه قرار گیرد این است که این انگیزه های دنیاطلبانه و پول پرستی، آفت خیلی بدی است، نگذارید در بدنه اداره کنندگان بسیج، این آفت وارد بشود. این همت را روی مسئولان این کار (بسیج) متمرکز کنید، این انگیزه های دنیاطلبی و پول پرستی و ورود در برخی از تلاش های مادی و کاسبکارانه و این چیزهایی که انسان در گوشه و کنار آنها را مشاهده می کند، چیزهای خیلی بدی است، اینها حقیقتا دست و پاگیر و ضایع کننده است، مثل این می ماند که به پرنده بلندپروازی یک وزنه چند کیلویی متصل کنند، معلوم است که نمی تواند پرواز کند.» ۴۱
۱۴) بسیج همراز رهبری:
«مقام معظم رهبری در دو دهه اخیر همواره مهمترین بخش از رهنمودها، تدابیر و دغدغه های خویش را با بسیجیان در میان گذاشته و گفتمان سازی خویش را در جمع آنان مطرح نموده است. بحث خواص و عوام و یادآوری لغزشهای خواص و غفلت های عوام یکی از این امور مهم می باشد، ریزشها و رویشهای تاریخ اسلام و تاریخ انقلاب اسلامی مورد تاکید ولی امر مسلمین بود و پرداختن به آنها، پیشگیری و جلوگیری از ریزشها و تقویت رویش ها از آرمان های ولی امر مسلمین است، مبارزه با فقر و فساد و تبعیض مطالبه ولی امر مسلمین است و انتظار معظم له از بسیجیان در این عرصه آشکار می باشد. تولید علم، نهضت نرم افزاری و فتح قله های علمی و جهاد علمی از مصالح نظام و تاکیدات مقام معظم رهبری است و بسیجیان یکی از ارکان این راهبرد حیاتی و حکیمانه می باشند.
مقابله با تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی دشمنان و عناصر وابسته به آنها از عرصه های مورد نیاز کشور است و بسیجیان در این میدان حضوری جدی و تعیین کننده دارند و مقام معظم رهبری در اجتماع جوانان در مصلای تهران بر این ماموریت اساسی صحه گذاردند، تلاش برای فرهنگ سازی ولایت مطلقه فقیه، آرمانهای امام راحل، حمایت از گفتمان عدالت خواهی و خدمت بی منت و مقابله با اسراف و تبذیر و روحیه تجمل گرایی و رانت خواری لازمه حراست از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن می باشد و بسیجیان در این عرصه ها پیشتاز می باشند.
بدیهی است مقام معظم رهبری پس از تاکید بر تحقق ارتش میلیونی به عنوان یادگار ماندگار و حکیمانه امام خمینی(ره) بر بسیج دهها میلیونی تکیه دارند، بسیج را در تمامی اقشار صنوف و طیف های مختلف لازم و ضروری می شمارند و در جذب آحاد بسیج همگان به حرکت بر مدار انقلاب اسلامی و قانون اساسی و مقدسات دینی فرا می خوانند و بسیج را الگوی سازنده برای جوانان برمی شمارند.
در عین حال بسیجیان را به تقویت و عمق بخشی به معنویت و کسب فضائل و کمالات اخلاقی و معنوی توصیه می کنند و بصیرت و بینش سیاسی را برای انجام وظایف بسیج ضروری قلمداد نموده اند. ارتباط و صمیمیت و همدلی بین بسیجیان، ارتباط بسیجیان با روحانیت و مردم در گفتمان ولی امر مسلمین جایگاه خاصی دارد.
۱۵) فرهنگ بسیجی:
«مقام معظم رهبری در تبیین فرهنگ و تفکر بسیجی فرمودند: «فرهنگ بسیجی، فرهنگ معنویت است، فرهنگ شجاعت است، فرهنگ غیرت است، فرهنگ استقلال و آزادگی است. فرهنگ اسیر خواست های حقیر نشدن است، خواستهای زندگی برای همه مهم است، اما آنچه مهمتر است آرمانها است، ارزش ها، هدف است، آنها را باید مقدم داشت.»
«فرهنگ بسیجی یعنی آن چیزی که ما برای هر یک از آحاد جامعه اسلامی، آن را آرزو می کنیم، اینکه می گوئیم همه باید بسیجی باشند، معنایش این است.» ۵۱
۱۶) نقش الگودهی فرهنگ بسیجی برای مسلمانان جهان:
«مقام معظم رهبری در مقاطع مختلف به این مهم اشاره کرده و مصادیقی برای الگوی گیری جنبش ها و نهضت های اسلامی در منطقه و جهان اسلام ذکر نموده اند. معظم له در اجتماع جوانان و فرهنگیان استان گیلان این مقوله را یادآور شدند. در این گفتمان، بسیج با عملکرد خود و بسیجیان با ویژگی های تفکر درخشان خود نظر بسیاری از جوانان غیرتمند و خواهان عزت و استقلال و آزادی از سلطه بیگانگان را به خود جلب کردند. رفتار و فداکاری بسیجیان، الگو و پرچمی برای دنیای اسلام شد بویژه در نقاطی چون فلسطین و لبنان که مستقیماً درگیر با خطرناک ترین دشمن جهان اسلام، رژیم صهیونیستی بودند این تاثیر گذاری بیش از سایر جاها خود را نشان داد. تاسی بر الگوی بسیج برای آنان جهان اسلام آبرو و پیروزی به ارمغان آورد. پیروزی حزب الله لبنان و تداوم انتفاضه فلسطین از رهگذر این الگو شدن به دست آمده است. پرچم اسلام در دنیا بواسطه همین بسیجیان برافراشته شد. ولی امر مسلمین تصریح کردند:
«الگوی جوانان لبنان چه کسی است؟ حزب الله لبنان از کجا جوشید؟ او روی کدام سرزمین رویید؟ الگوی او شمایید او همین شعارهای شما را می دهد، همین کارهای شما را می کند، همان پیشانی بند شما را به پیشانی اش می بندد مثل رژه نظامی و بسیج، رژه می رود بنابراین الگوی آن جوانان سرداران و رزمندگان شهیدی هستند که در خود ایران بود آنها فداکاری و برای خدا حرف زدن و برای خداکار کردن را از اینها یاد گرفتند.» ۶۱

علی مرادزاده
پی نوشت ها: 
۱) حدیث ولایت. ج ۲۱۷۷.
۲) ۱۸۰.۸.۲ 
۳) ۵۷۵.۹.
۴) ۱۸۰.۸.۲ 
۵) ۴۷۹.۱۱.۲ 
۶) حدیث ولایت. ج ۱. ص۶۱۴ 
۷) ۹۶۳.۸.۲ 
۸) ۹۶۳.۸.۲ 
۹) حدیث ولایت. ج۱. ص ۷۱۴
۰۱) ۹۶۲.۹. 
۱۱) دیدار با جوانان در مصلای بزرگ تهران 
۲۱) ۷۶۲.۹. 
۳۱) ۱۸۰.۸.۲ 
۴۱) ۵۷۹.۹. 
۵۱) فرهنگ بسیجی در کلام رهبری. ص ۴۱-۱۱
۶۱) ۲۸۰.۲.۱ در مصلای رشت

منبع : روزنامه کیهان